PODERE FEDESPINA
Lokasyon: İtalya, Arpialo-Pianturcano
Proje tipi: Endüstriyel yapı
İşveren: Podere Fedespina - Terraviva
Proje yılı: 2024
İnşaat alanı: - m²
Arsa alanı: - m²
Durumu: Uluslararası Mimari Yarışma - Finalist
Mimari Proje Ekibi:
Kemal Bal, Nil Bıçak, Erol Kalmaz, Büşra Yavuz,
ÜÇÜNCÜ PODERE
Podere Fodespina, 500 yıllık tarihiyle Lunigiana'nın “podere” hafızasının yaşayan bir örneği olarak ilham verici hikayesine yeni ezgiler katmak istiyor. Sahip olduğu eşine az rastlanır doğa ve tarih mirasıyla “kültürel şaraphane” kavramına hayat vermeyi hedefliyor. Bu doğrultuda proje, doğal ve tarihsel bağlama dair iki fikir üzerine odaklanıyor:
1. Doğaya ilişkin fikir: Podere Fodespina’nın varlık nedeni olan bağlarla yeni bağ alanının birbiriyle doğrudan ilişki kurabilmesi
2. Tarihi yapı karakterine ilişkin fikir: Yeni yapının, tarihsel değeri olan mevcut iki taş yapının yerleşim, kütle ve malzeme duyarlığı ile ilişki kurabilmesi
Bağ-Mekan
Kuzeydeki yeni bağ ile mevcut güney üzüm bağlarının birbirine bağlanması fikri, yeni binanın vaziyet planını belirledi. Kuzey-güney doğrultusu, programın merkezi önemdeki işlevlerini barındırmak üzere mekansallaştı: çok işlevli salon, tadım ve sergi/depo alanı. İki ucu kuzey ve güney bağlarına açılan bu tonozlu bağ-mekan mimari tektoniğini, toprağa gömülü şarap mahzeni imgesinden ilham aldı. Doğu-batı doğrultusu ise giriş, idari, satış, restoran ve servis işlevlerini barındırarak bağ-mekan’ı dik kesecek şekilde yerleşti. İki doğrultunun kesiştiği orta alan yapının siluette simgeselleştiği merkezi mekandır.
Bir tepeye yerleşmiş Podere Fodespina’nın “3.podere”si, tepeyi oyarak kuzey bağlarına cephe verecek şekilde eğime siner, tepe omurgasındaki taşıt yolunun altından güney bağlarına açılır. Mevcut taş yapıların zemin kotunda yalnızca taş bir küp görülür. Bu küp, alt kotta tüm işlevlerin bağlandığı ve projede çok amaçlı etkinlik alanı olarak kurgulanan merkezi mekânın yüksek örtüsüdür. Yer altına taş küpe doğru perspektifi olan dramatik bir merdivenden inilir. Merdivene bir yansıma havuzu eşlik eder. Yüksek hacimli çok işlevli alan, yeni yapının en dramatik mekânı olarak ziyaretçiyi karşılar. Diğer tüm işlevler bu mekâna açılır. Batıda idari birimler, doğuda karşılama, satış alanı ve restoran, güneyde tadım ve küçük etkinlikleri içerecek sergi/depo alanı yer alır. Her mekân varlık sebebi olan bağlara cephe verir. Fıçı ve şişelerin sergilendiği mahzen (depolama alanı) tadım etkinliklerine ev sahipliği yapmaktan öte, orta mekânın bir uzantısı olarak çalışır. Etkinlikleri güney bağlarına doğru taşır.
“3.podere”nin kuzey bağlarına bakan cephesi, binanın iç yaşantısının dışa yansıdığı cephedir. Geleneksel taş dokusuyla oluşturulan cephede 49m’lik tek bir açıklık bulunur. Uzun açıklık boyunca tasarlanan verandayla, etkinlik alanı, satış birimi, restoran ve ofisler üzüm bağına doğru açılır.
“3.podere”, geleneksel çiftlik evi kültürünün bir üyesi olarak taş giyinir, fakat yalın kütlesi ve sağır cepheleriyle çağdaş bir yapı olduğunu hissettirir. Bina, beton ve taşın birlikte kullanıldığı bir duvar kesitine sahiptir: dış yüzeylerde tarihi yapıları referans alan taş doku, iç mekanlarda ise çağdaş beton doku. Beton yüzeyler kumlanarak homojenlik sağlanır, iç-dış arasındaki dokusal fark pekiştirilir.
Binanın servis ihtiyacı doğudaki araç erişimli avludan sağlanır. Mahzen, güney bağlarındaki araç yolundan servis alabilir.
Özetle, Podere Fodespina’nın toprağa sinen “üçüncü podere”si bağların içinden alışılmadık mekânsal kesitlerle yeni bir hayat vaat ediyor.