ALES SOUTH BOHEMIAN MÜZESİ

​​

Senovážné náměstí, tarihi kent ile yeni kent arasındaki bir vahadır. Proje alanı ise vahanın sınır taşının dikileceği kesişimdedir. Dört bir yanının birbirinden farklı kentsel niteliğe sahip olması, sınır taşının karakterini yaratır. Sınır taşı, kentsel eşiklerin her birine ayrı bir yüz verir. Kuzeyde kamusal meydana ve tarihi kente, batıda tasarlanan park alanına, güneyde yeni kentin kültür odağına ve doğuda kentin ticaret yoğun dokusuna bakar. Dört ana yöne verilen cepheler, sokak kotundaki kamusal işlevleri özelleştirmek adına çoğaltılır. Sınır taşı, kaldırım kotundaki dolaşım boyunca farklı kütle perspektifleriyle, yeni kentsel peyzaj tasarımının ve kamusal hayatın simgesi olur. Sınır taşı, çevresini saran tarihi siluetin ve doğanın (su ve ağaçlar) kendisinde yansıdığı asılı kristal parçaları gibidir. Bina imgesini, Güney Bohemya’nın cam/kristal zanaatı mirasından ilham alır. Farklı şeffaflık derecelerine sahip cam/kristal modüller, günün farklı anlarında farklı yansımalarla tarihi kente “yeni”nin neşesini getirir. Özel biçimli cam/kristal tanelerinin oluşturduğu dört kristal kütle ölçekten ölçeğe heykelleşir. Derece derece yansımalar ve geçirgenlikler, eski ile yeni; iç ile dış arasındaki sınırları muğlaklaştırır. 

 

Servis alan-servis veren işlev ayrımı

Tasarım, işlevler arasında servis alan-servis veren ayrımını önemsemiştir. Buna göre servis veren işlevler (merdivenler, asansörler, servis girişi, depo, güvenlik vb.) cadde cephelerine; servis alan işlevler (sergi mekanları, salonlar, restoran, ofisler, kütüphane vb.) kamusal meydan ve park cephelerine yerleştirilmiştir. 

​

Sınırlamalar ve Bina Kesiti

Tarihi yapıların gabarileri nedeniyle önerilen bina yüksekliği (+19.00m) ve çatı dahil bina yüksekliği (+22.00)’dir. Bu öneri değerli görülmüş ve tasarıma yön vermiştir. Bina kesiti, sergi mahallerinin teknik gerekliliklerle beraber yeterli yüksekliğe sahip olması için, zemin+2 kat olarak düzenlenmiştir. Asgari alana oturan zemin kat üzerinde büyük konsollarla ihtiyaç duyulan sergi alanları sağlanmıştır. Teknik gereklilikler sonrası temiz sergi yüksekliği 4.50-5.00m’de tutulmuştur. Ofisler 7.0m kat yüksekliğine sahip 1.katta, hacimsel verimlilik gözetilerek iki kat (h:3.50m) şeklinde yerleştirilmiştir. Bina 18.50m’de bitirilmiştir. Bar ve seyir terası çatı kotunda tasarlanmıştır. Çatıdaki kısmi yapılaşmayla birlikte bina yüksekliği +21.80m’de sonlanmıştır. 

 

Zemin katın geçirgenliği

Su kanalının peyzaj alanı ile meydanı ayırması gibi, zemin kat planı da kuzey-güney aksındaki dörtgensel lobi alanıyla ikiye ayrılmıştır. Lobinin ikiye böldüğü zemin katın Karla IV. Caddesi cephesine bakan yarısında düşey dolaşım elemanları, yangın merdiveni ve eser girişi çözülmüştür. Su kanalı ve parka açılan yarısında ise çok amaçlı salonlar ve restoran yerleştirilmiştir.  Restoran ve salonların kanalın çevresindeki açık alanları kullanabilmesi ve park manzarasına bakabilmesi amaçlanmıştır. Yapının güneydoğu köşesi, taşıt yolları kavşağından gelişlerde kritik bir cephedir. Bu nedenle bu alan iki yöne cephe verecek şekilde kütüphane-araştırma odası ile ortak çalışma alanına bırakılmıştır. Giriş cephesinde lobi, müze dükkânı ve salonların meydan cephesi şeffaf tutularak bina giriş katının meydana canlılık katacağı düşünülmüştür.

​

İşlev şeması

Zemin katta şeffaf cephelere sahip ve bina konsollarıyla gölgelenmiş lobi, çok amaçlı salon, ortak çalışma alanı, kütüphane ve restoran yer alır. Ziyaretçinin kullanacağı wc-vestiyer bodrum kata yerleştirilmiştir. Bodrum kattaki kamusal alana asansörler (grup kullanımları için eser asansörü) ve lobinin sonundaki açık merdivenle erişim sağlanmıştır. 

Kalıcı sergiler için ihtiyaç duyulan 800m²’lik alan 1.katta tek düzlemde tasarlanmıştır. Kalıcı sergi mahallerine kuzey ve batıdan (meydan ve park cepheleri) kritik kentsel perspektiflerle gün ışığı alınmıştır. Kısa vadeli tematik sergiler 1. katın bir bölümü ve 2.katta çözülmüştür. Çatı ışıklıkları ile kontrollü doğal ışık alan geçici sergi mahalleri, yapı kütlesinin parçalara ayrıldığı aralıklardan kentsel bakışlara sahiptir.

+19.00 kotunda, zemin kattaki restoranla ziyaretçi ve servis erişimi sağlanarak kamuya açık catering bar ve etkinlik terası tasarlanmıştır. Seyir ve etkinlik terası meydan, park ve tarihi kent dokusu manzarasına sahiptir.

Teknik alan, restoran mutfağı, temizlik odası ve depo, sergi deposu, misafir wc ve vestiyeri, personel giyinme odaları ve wc’leri bodrum katta çözülmüştür.

​

Sirkülasyon ve yangın kaçış senaryosu

Yapının doğu cephesi boyunca, ziyaretçi merdiveni ve asansörleri, eser asansörü ve yangın merdiveni yerleştirilerek, yapının batı bölümü tekil büyük mekanlara bırakılabilmiştir. Yangın kaçış senaryosu gereği 2. yangın merdiveni güney cephesinde restoran ve teras katını bağlayan asansör/monşarj öbeği ve personel asansörleriyle birlikte düşünülmüştür. Yangın merdivenleri teras katına ulaştırılmıştır. +19.00 kotu sınırını aşmaması için cepheye yaslı olan 1.yangın merdiveni açık merdiven olarak düzenlenmiştir. Yapı konsolu nedeniyle cepheden geride kalan kapalı 2.yangın merdiveni ve asansörler, personel ve teras kullanıcısının gündelik dolaşımını da sağlayacaktır.

​

Strüktürel şema

Yapıda bodrum kat, düşey elemanlar (merdiven ve asansörler) ile zemin kat döşemesi betonarme; zemin üstündeki tüm yapı ise çelik olarak tasarlanmıştır. Yapının, zemin üstü iki katta tamamlanabilmesi için yapılan kat alanını artıran büyük konsollar çelik kafes kirişlerle çözülmüştür. Geniş açıklıklı ve büyük çıkmalara sahip çelik dikdörtgensel prizmalar, düşey betonarme çekirdeklerle desteklenmiştir.

​

Peyzaj yaklaşımı

Senovážné Meydanı ve çevresine ilişkin yarışma neticesinde belirlenmiş peyzaj kararları tümüyle korunmuştur. Meydan sınırları, su kanalı düzenlemeleri, peyzaj öğeleri yerleşimi, bina girişinin Church of the Holy Family aksında olması yeni yapı için bir tasarım girdisi olarak değerlendirilmiştir. Yalnız eser girişi araç parkı, eser girişi ve yapı kütlesinin konsolları nedeniyle kaldırım üzerindeki ağaçların konumları değiştirilmiştir. Üst yapı sınırları öneri yapı sınırlarıyla örtüşmez, genişleyip daralır. Genişlediğinde zemin kattaki işlevlere saçak olur. Restoran açık alan saçağı, müze girişi ve ofis girişi saçağı vb. Yapının vista noktaları, kuzeydeki meydan ve batıdaki peyzaj alanlarıyla görsel etkileşimi amaçlamıştır. 2.kattaki vista noktaları önündeki teras nişleri ve yapının çatı kotu ekstensif yeşil çatı olarak tasarlanmıştır (bar, tarihi kent manzarasına sahip sert zemin ve çatı ışıklıkları dışında kalan alanlar).